یک بررسی جدید و جامع مشخص کرده است که رژیمهای غذایی سرشار از گیاهان، مانند رژیم غذایی مدیترانهای، در کاهش خطر آلزایمر مؤثر هستند.
اگرچه داروها می توانند علائم آلزایمر را به حداقل برسانند، این بیماری در حال حاضر غیر قابل درمان است.
رژیم غذایی یکی از چندین عامل سبک زندگی است که ممکن است خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش یا افزایش دهد.
یک بررسی جدید و جامع مشخص کرده است که رژیمهای غذایی سرشار از گیاهان، مانند رژیم غذایی مدیترانهای، در کاهش خطر آلزایمر مؤثر هستند.
این بررسی همچنین اشاره می کند که رژیم غذایی معمولی غربی، سرشار از گوشت، چربی اشباع شده و غذاهای فوق فرآوری شده، خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش می دهد.
بر اساس سازمان جهانی بهداشت (WHO)، زوال عقل بیش از 55 میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد و هر ساله حدود 10 میلیون مورد جدید به آن مبتلا می شود.
شایع ترین شکل زوال عقل، بیماری آلزایمر است که حدود 70 درصد موارد را ایجاد می کند.
عوامل خطر برای آلزایمر و سایر زوال عقل ها عبارتند از:
سن
سابقه خانوادگی و ژنتیک
آسیب سر
فشار خون بالا، کلسترول بالا و بیماری های قلبی عروقی
دیابت
سیگار کشیدن مصرف بیش از حد الکل
اخیراً رژیم غذایی به عنوان عاملی که ممکن است خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش یا افزایش دهد، مورد توجه قرار گرفته است.
اکنون، یک بررسی جامع از شواهد منتشر شده در مجله بیماری آلزایمر، مشخص کرده است که چه نوع رژیم هایی ممکن است احتمال ابتلای فرد به آلزایمر را افزایش دهد و کدام یک ممکن است اثر محافظتی داشته باشد.
آیا بین رژیم غذایی نامناسب و زوال عقل ارتباطی وجود دارد؟
نویسندگان به مطالعات اکولوژیکی چند کشوری، منبع مورد اعتماد (که به دنبال ارتباط بین عوامل و بروز بیماری در جمعیت ها می پردازد) و مطالعات مشاهده ای آینده نگر و مقطعی منبع مورد اعتماد (که در آن شرکت کنندگان بدون هیچ مداخله ای توسط محققان ارزیابی می شوند) را برای تعیین اثرات مختلف رژیم های غذایی در خطر ابتلا به آلزایمر بررسی کردند.
در مطالعات زیست محیطی، محققان دریافتند که مصرف گوشت بیشترین ارتباط را با افزایش تعداد افراد مبتلا به آلزایمر دارد. آنها به این نتیجه رسیدند که مصرف گوشت مهمترین عامل خطر رژیم غذایی برای آلزایمر است.
ویلیام گرانت، دکتری، نویسنده مطالعه و محقق مستقل، مدیر مرکز تحقیقات نور خورشید، تغذیه و سلامت در سانفرانسیسکو، به مدیکال نیوز تودی گفت که چرا گوشت ممکن است چنین تأثیری داشته باشد:
گوشتهای قرمز و فرآوریشده مکانیسمهایی دارند که به وسیله آنها خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش میدهند، از جمله داشتن آهن که استرس اکسیداتیو را افزایش میدهد، [و] متیونین، که هموسیستئین را افزایش میدهد، یک عامل خطر بسیار مهم برای آلزایمر. پختن گوشت در دمای بالا محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته (AGEs) را تولید میکند که بسیاری از ویژگیهای آسیبشناسی عصبی و بیوشیمیایی آلزایمر مانند اتصال عرضی گسترده پروتئین، القای گلیال استرس اکسیداتیو و مرگ سلولهای عصبی را توضیح میدهد. گوشت قرمز همچنین منبع مهمی از اسید آراشیدونیک است که ضد التهاب است.
- دکتر ویلیام بی. گرانت، نویسنده مطالعه
بهترین رژیم غذایی برای پیشگیری از آلزایمر چیست؟
مطالعات مشاهده ای طیف وسیعی از الگوهای غذایی را بررسی کردند، از جمله:
رژیم غذایی غربی
رژیم غذایی مدیترانه ای
DASH (رویکردهای غذایی برای توقف فشار خون بالا)
رژیم MIND
رژیم غذایی غربی با مصرف زیاد غذاهای پر انرژی و کم مواد مغذی مانند فست فودها، نوشابه ها و غذاهای بسیار فرآوری شده مشخص می شود. این غذاها همچنین سرشار از قندهای اضافه شده، نمک و چربی های اشباع شده هستند.
رژیم مدیترانه ای بر مصرف غلات، حبوبات، سبزیجات، میوه ها، آجیل و ماهی، به علاوه مقدار کمی گوشت، تخم مرغ، لبنیات و الکل تاکید دارد.
رژیم DASH مشابه است، اما مصرف لبنیات کم چرب را نیز تشویق می کند. هر دو به مردم توصیه می کنند که مصرف چربی های اشباع شده، گوشت قرمز و قندها را محدود کنند.
رژیم MIND اقتباسی از این 2 سیستم غذایی است، اما بر توصیه های روزانه و هفتگی برای گروه های مختلف غذایی تمرکز دارد.
رژیم غذایی مدیترانه ای خطر ابتلا به آلزایمر را با خطر نسبی 46 درصد از رژیم غذایی غربی بیشتر کاهش می دهد. برای رژیم MIND، خطر نسبی 47٪ و برای رژیم DASH 61٪ بود.
این مطالعه نشان میدهد که اتخاذ یک رژیم غذایی مشابه رژیم مدیترانهای که بر میوهها، سبزیجات، حبوبات، آجیل، غلات سبوسدار تاکید میکند و تاکیدی بر گوشت قرمز، چربیهای اشباع شده و غذاهای فوقفرآوری شده ندارد، با کاهش خطر ابتلا به آلزایمر مرتبط است. دکتر Emer MacSweeney، مدیر عامل و مشاور Neuroradiologist در Re:Cognition Health، گفت.
رژیم های غذایی غنی از گیاه برای میکروبیوم روده مفید هستند.
دکتر هدر اسنایدر، دکترا، معاون روابط پزشکی و علمی انجمن آلزایمر، که در این مطالعه شرکت نداشت، توضیح داد که چگونه این ممکن است بر خطر آلزایمر تأثیر بگذارد:
بسیاری از مطالعات نشان دادهاند که باکتریهای موجود در روده ممکن است نقش کلیدی در عملکرد سیستم ایمنی فرد داشته باشند. افرادی که سطوح بالاتری از بتا آمیلوئید در مغز خود دارند - که مشخصه بیماری آلزایمر است - تمایل دارند سطوح بالاتری از باکتریها را در روده خود داشته باشند که با التهاب مغز مرتبط است. با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا این تغییرات مربوط به کاهش تفکر و حافظه است که با پیشرفت آلزایمر رخ می دهد یا خیر. تحقیق بیشتری در این حوزه موردنیاز است."
آیا التهاب به آلزایمر کمک می کند؟
التهاب یک مکانیسم مرکزی برای آلزایمر نامیده می شود.
تحقیقات نشان میدهد که التهاب هم به پلاکهای β-آمیلوئید (Aβ) و هم درهمتنیدگیهای نوروفیبریلاری (NFT) کمک میکند، که هر دو از عوامل کلیدی در آلزایمر هستند.
دکتر گرانت توضیح داد: «التهاب منجر به تجمع پلاکهای آمیلوئید بتا و هیپرفسفوریلاسیون تاو میشود که منجر به از دست دادن نورونها میشود.» التهاب در دوران پیری در فرآیندی به نام التهاب افزایش مییابد: التهاب مزمن سیستمیک مرتبط با سن.
با این حال، رژیمهای غذایی سرشار از غذاهای گیاهی التهاب را کاهش میدهند، که ممکن است یافتههای این مطالعه را توضیح دهد، همانطور که دکتر مکسوینی خاطرنشان کرد.
MacSweeney گفت: "غذاهایی مانند سبزیجات برگ سبز، میوه ها و سبزیجات رنگارنگ، حبوبات، آجیل، اسیدهای چرب امگا 3 و غلات کامل در برابر بیماری آلزایمر محافظت می کنند."
این غذاها حاوی ترکیبات ضد التهابی و آنتی اکسیدان هایی هستند که ممکن است به کاهش عوامل خطر مرتبط با آلزایمر کمک کنند.
نویسندگان چندین عامل خطر دیگر، از جمله استرس اکسیداتیو، مقاومت به انسولین، و چاقی را شناسایی کردند که به گفته آنها می توان با اصلاح رژیم غذایی در همین راستا، همه آنها را برطرف کرد.
چه عواملی در سبک زندگی می تواند به کاهش خطر آلزایمر کمک کند؟
اگرچه این مطالعه رژیم غذایی را به عنوان یک عامل کلیدی در خطر ابتلا به آلزایمر شناسایی کرده است، سایر عوامل سبک زندگی نیز می توانند به کاهش خطر ابتلا به این نوع زوال عقل کمک کنند.
دکتر استیو بلیک، نویسنده مطالعه و مدیر علوم اعصاب تغذیه در کلینیک حافظه Maui، گفت: "بهبود رژیم غذایی اولین خط دفاعی برای مغز ما است."
ادامه یادگیری مغز ما را تیزتر نگه می دارد. ورزش فیزیکی عامل نوروتروفیک مشتق از مغز را برای کمک به حافظه کوتاه مدت بهبود می بخشد. دکتر بلیک افزود، کاهش استرس و اضطراب می تواند شناخت را بهبود بخشد.
و دکتر مکسوینی تأیید کرد: «توجه به این نکته مهم است که در حالی که به نظر میرسد رژیم غذایی عامل مهمی است، سایر عوامل سبک زندگی مانند فعالیت بدنی، درگیری شناختی و ارتباطات اجتماعی نیز در سلامت کلی مغز نقش دارند و ممکن است بر خطر ابتلا به بیماری آلزایمر تأثیر بگذارند. "
با این حال، او بر اهمیت مشاوره با متخصصان مراقبت های بهداشتی برای مشاوره شخصی بر اساس شرایط و نیازهای سلامت فردی قبل از انجام هرگونه تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی تاکید کرد.